ایجاد کانال دریایی بوسیله مهندسان ایرانی به سرپرستی (ارتاخه) هخامنشی و به فرمان داریوش بزرگ انجام شد. داریوش بزرگ با توجه به اهمیت راههای دریایی بویژه راه دریایی بین مصر و ایران در اواخر قرن ششم پیش از میلاد دستور داد کانالی بین دریای سرخ و دریای مدیترانه از راه نیل ایجاد شود تا کشتیهای ایرانی به راحتی بتوانند از آن آبراه عبور کرده و در نتیجه راه بسیار کوتاهی بین ایران و مصر از طریق دریا ایجاد گردد. به یادبود این کار بزرگ و پر ارزش جهانی که به دستور داریوش بزرگ انجام پذیرفته بود، لوحه سنگی با خطوط میخی پارسی، عیلامی، بابلی و مصری در آنجا نصب گردید.
( منم داریوش، شاه شاهان، شاه کشورهایی که تمام نژادها مسکون است. شاه این سرزمین بزرگ تا آن دورها، پسر ویشتاسب هخامنشی. من پارسی هستم و به همراهی پارسیان، مصر را گرفتم. امر کردم این کانال را بکنند از پی رو نیل که از مصر جاری است تا دریایی که از پارس بدان روند. این ترعه کنده شد، چنانکه فرمان دادم و کشتیها از مصر بوسیله این کانال بسوی ایران روانه شدند چنانکه اراده من بود)
این لوحه در سال 1866 میلادی در شلوف التزابه، 33 کیلومتری کانال کمی به طرف غرب ترعه امروزی بدست آمد. طرف دیگر لوح، کتیبه مفصل تری به خط و زبان مصری، نقل گردیده است که مفاد ترجمه لوحه، شرح مفصلی است که در بالا نقل شد. در نوشته دیگر، فقط نام داریوش روی آن نوشته شده، ولی کتیبه دیگر عباراتی دارد بدین مضمون: من هستم داریوش شاه شاهان، شاه بسیاری از کشورها که از تمام نژادها مسکون است. شاه این سرزمین بزرگ و پهناور، پسر ویشتاسب هخامنشی.
در کتیبه مصری، نقش داریوش، مانند فراعنه مصری تزیین شده، صورت او زیر قرص آفتاب بالدار و خدایان دو نیمه نیل را در زیر اسم او بهم اتصال داده و اسامی کشورهایی که تابع داریوش (به مصری تریوش) بوده اند نوشته شده و بدین ترتیب خواسته اند بنمایانند که داریوش از فراعنه سلسله هجدهم که مقتدرترین سلسله مصر بوده اند، برتر بوده است. نمایندگان کشورهای تابعه در این نقوش زانو به زمین زده و در حال کرنش و خضوع میباشند و همانطور که در نقوش آرامگاههای شاهان منظور شده، مقام اول را پارسیها، بعد مادیها و مقام آخر را سکاها دارند. کتیبه ها به همان اصول و رسم فراعنه مصر نوشته شده و عباراتی از آن خواناست که ترجمه شده است
( آن داریوش که زاده الهه نیت،مادر خدایان مصری) است، انجام داد تمام چیزهایی که را که خدا شروع کرد... آقای همه چیز که قرص آفتاب را احاطه کرده وقتی که در شکم مادر قرار داشت و هنوز به دنیا نیامده بود، (نیت) او را پسر خود دانست... امر کرد به او... دست خود را با کمال به طرف او برد تا دشمنان او را برافکند چنانکه از برای پسر خود کرد... او دشمنان خود را در تمام ممالک نابود میکند. شاه مصر علیا و سفلی آن (تریوش) که تا ابد پاینده است. شاه بزرگ، پسر ویشتاسب هخامنشی است. او پسر اوست، قوی و جهانگیر است. تمام بیگانگان با هدایای خود به او روی می آورند و برای او کار میکنند)
لازم به ذکر است در کتیبه های مصری، نام شش تن از شهریاران هخامنشی (کوروش کبیر، کمبوجیه، داریوش اول، خشایارشا، اردشیر اول، اردشیر سوم) تا کنون دیده شده است.
برگرفته از : نقش ایران در تاریخ تمدن جهان. نگارش عبدالرفیع حقیقت
زاد روز زرتشت خجسته باد
خداحافظ
عکسهای شهر تاریخی استخر
شهر باستانی استخر
سنگهای تخت جمشید
نام و نسبت زمانی ماههای سال در تقویمهای مختلف
واژه پارسه، تخت جمشید و پرسپولیس
امپراطوری هخامنشی
کتابخانه تخت جمشید
کوروش بزرگ
فونت خط میخی
پادشاهان هخامنشی
تخت جمشید،معجزه هنر پارسیان
[عناوین آرشیوشده]